Ali Kemal ERDEM
Irak, Türkiye’nin ihracat ve ithalatında ilk sıralarda yer alan ülkelerden biri.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin de Irak ile yapılan ticaret içerisinde büyük önemi bulunuyor.
Saddam Hüseyin’in 2003 yılında ABD müdahalesiyle devrilmesinin ardından birçok Türk iş insanı ve firması Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin hakim olduğu Kuzey Irak’a giderek buralarda faaliyet gösterdi.
Bu ticaret halen sürse bile son yıllarda bir duraksama da gözlemleniyor. Bunda bölgede yaşanan ekonomik sıkıntıların etkisi olduğu malum.
YABANCI ŞİRKETLERİN %45’İ TÜRK
Irak merkezli Kanal 8 TV’nin internet sitesinde geçtiğimiz gün yer alan habere göre Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne bağlı Şirketler Genel Müdürlüğü verilerine göre bölgede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin yüzde 45’i Türkiye, yüzde 11’i ise İran merkezli.
TÜRK FİRMALARININ SAYISI AZALDI
Ancak Türk ve İran merkezli şirketlerin sayısı 5 yıl öncesine göre azalmış durumda.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na göre beş yıl önce hakim oldukları alanlarda 1200 Türk, 600’de İran merkezli firma faaliyet yürütüyordu.
Ancak günümüzde Türk firmalarının sayısı 920’ye, İran firmalarında ise 470’e kadar düştü. Şirketlerin büyük bölümü Erbil, Süleymaniye ve Duhok kentlerinde faaliyet gösteriyor.
Peki ne oldu da Türk firmalarının sayısı azaldı?
2017’DEKİ BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU EKONOMİK İLİŞKİLERİ ETKİLEDİ
Bu soruyu bölgeyi bilen ve burada iş yapan isimlere sorduk.
Bunlardan biri de uzun yıllardan beri Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde ticaret yapan iş insanı Muazzez Baktaş. 2017 yılında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde yapılan bağımsızlık referandumuna işaret ederek, bu süreçte Türkiye’den gelen sert açıklamalarının da etkisiyle gerilen ilişkiler yüzünden Kürt yönetiminin farklı ülkelerle ticari anlaşmalara yöneldiğini söyledi.
İLİŞKİLER TOPARLANIYOR
Baktaş, buna karşın son dönemlerde ikili ilişkilerin düzelme yolunda olduğunu belirterek, gerek ihracatın gerekse ithalatın artacağını iddia etti.
Yine Baktaş, Kuzey Irak ile ticari ilişkilerin artması amacıyla yakın bir zaman içerisinde Ortadoğu İş İnsanları Derneği’ni kuracağını belirterek, bu derneğin de ikili ekonomik ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayacağını kaydetti.
BÖLGE YÖNETİMİ KENDİ ÜRETİMİNİ ARTIRMAYA ÇALIŞIYOR
Türk – İran Sanayicileri ve İş Adamları Derneği Başkanı (TİSİAD) Mehmet Salih Çelik de son yıllarda Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin kendi sanayisini kurma ve üretimlerini artırmaya çalıştıklarını belirtti.
Çelik, bölgede yaşanan risklerin de yeni Türk firmalarının yatırım yapmaktan çekinmesine neden olduğunu öne sürdü.
Haber kapsamında halen Kuzey Irak’ta bulunan ancak işleri nedeniyle adını vermek istemeyen bir Türk iş insanından da görüş aldık.
Bu iş insanı da Baktaş gibi 2017’den sonra Türkiye ile gerilen ilişkilerin ekonomik ilişkilere de yansıdığını belirtti.
Bu gerilimin de etkisiyle bölge hükümetinin Türkiye’den ziyade Irak merkezi hükümetiyle ilişkilerini geliştirdiğini belirten iş insanı Kürt bölgesinin petrol gelirlerine Bağdat yönetiminin el koymasının da bölgenin ekonomisinin bozulmasına neden olduğunu söyledi.
İş insanı, bölgesel yönetimin memur maaşlarını ödemekte zorlandığını ve ekonominin daraldığını söyledi.
İş insanına göre Türkiye ile de ilişkiler halen tam düzelmiş değil. Özellikle KYB’nin (Kürdistan Yurtseverler Birliği) aktif olduğu Süleymaniye’ye uçak seferleri halen yok.
İş insanına göre bütün bu nedenler üst üste gelince bölgede faaliyet gösteren Türk firmalarının sayısı azaldı.
patronlardunyasi.com
